Volgend artikel
Aedes-Magazine editie 3-2021

Blikopener

HET GAS EROP!

Drie partijen over warmtenetten en energietransitie in Amsterdam

3 minuten leestijd

De gemeenteraad van Amsterdam stelde vorig jaar de Transitievisie Warmte vast voor de stad. Nu werken gemeente, Vattenfall en de Amsterdamse Federatie van Woningcorporaties samen aan de uitwerking van de energietransitie. Een deel van de corporatiewoningen wordt versneld aangesloten op het warmtenet. Het gas erop om van het gas af te gaan!

FRANK VAN DER VEEK, BELEIDSADVISEUR ENERGIETRANSITIE EN DUURZAAMHEID BIJ DE AMSTERDAMSE FEDERATIE VAN WONINGCORPORATIES (AFW)

‘Zorg dat je ook kritische mensen aan tafel hebt’

Foto: Martin Waalboer

‘Als AFW vertegenwoordigen wij de Amsterdamse corporaties in het overleg met gemeente Amsterdam en energieleverancier Vattenfall over de uitwerking van de energietransitie. Dat scheelt een aantal partijen aan tafel. Natuurlijk zitten tussen corporaties onderling nuanceverschillen. Maar ze zien het belang van gezamenlijkheid in.’

‘Corporaties stelden zich de vraag of reductie van kosten mogelijk is als hun huurwoningen gezamenlijk worden aangesloten op het warmtenet. Dat was voor ons het vertrekpunt. Nu werken we aan de mantelovereenkomst met daarin concrete afspraken over wijken, techniek, investeringen en planningen. Dat vereist veel afstemming. Daarnaast lopen er gesprekken met de huurderskoepels. We zetten in eerste instantie in op 10.000 woningen.’

Investeren in relaties
‘Natuurlijk is een goede samenwerking tussen partijen een vereiste. Dat begint met elkaar leren kennen. We hebben ontzettend veel gesprekken gehad en geïnvesteerd in de relaties. Daardoor begrijpen we elkaar en loopt nu het proces veel vlotter.’

‘De trekkers vanuit de drie partijen zijn allemaal pleitbezorgers van de energietransitie. Mijn advies aan iedereen die werkt aan de energietransitie: zorg ervoor dat er vanuit iedere partij ook kritische mensen aan tafel zitten. Anders blijft het gissen of ieder zijn eigen interne organisatie in deze transitie wel voldoende mee heeft. En draagvlak is van essentieel belang.’

STARTMOTOR

Om onderhandelingen over aansluiting op een warmtenet lokaal te vereenvoudigen is door Aedes en warmtebedrijven het Startmotorkader opgesteld.

REMCO BAL, PROJECTMANAGER VATTENFALL

‘Met zoveel partijen aan tafel is er geen directe weg van A naar B’

Foto: Martin Waalboer

‘De corporaties hebben ons gevraagd of we konden praten over het aansluiten van 100.000 woningen op het warmtenet. Want iedere keer plukjes van 10 of 100 woningen, dat schiet niet op. In veel gesprekken hebben we als partijen onderling onze kaarten open op tafel gelegd. Wat is ieders belang? Wat is ieders businesscase?’ 

‘In het begin van het proces merkten we dat de primaire focus van woningcorporaties niet altijd op de transitieopgave lag. Voor hen is de transitie maar een van de opgaven. Dat leidde weleens tot onbegrip bij ons.’

Aansturing
‘Vattenfall wil partner van de gemeente Amsterdam zijn in het streven om gasvrij te worden. Inmiddels zien we dat duurzaamheid bij de corporaties zeer serieus wordt opgepakt en werken we goed samen.’

‘Niet alles verloopt vlekkeloos. Het blijft een groot project met meerdere partijen. We misten in eerste instantie een onafhankelijke projectmanager of coördinator die de boel aanstuurt en scherp houdt. Die is nu voor de uitvoering aangetrokken. Ook is het goed om je te realiseren dat er met zoveel partijen geen directe weg van A naar B is.’

‘Voor de transitie van de eerste 10.000 woningen maken we gebruik van meerdere subsidiemogelijkheden. Het wordt de uitdaging om straks een manier te vinden om de kosten omlaag te brengen, zodat de transitie ook zonder subsidies kan doorgaan.’

WYBO JURGENS, PROJECTMANAGER AARDGASVRIJE WIJKEN GEMEENTE AMSTERDAM

‘Een duidelijk spoorboekje is een voorwaarde voor succes’

Foto: Martin Waalboer

‘Een paar jaar geleden hebben we samenwerking gezocht om Amsterdam in 2040 aardgasvrij te maken. Eerst met corporaties en warmtebedrijven, nu ook met andere partijen, waaronder steeds meer vastgoedeigenaren.’ 

‘Zo willen we tot een gezamenlijke businesscase en planning komen. We zorgen dat besluiten die voor een bepaalde fase nodig zijn door alle partijen binnen dezelfde periode worden genomen, zodat we niet op elkaar hoeven te wachten. Een duidelijk spoorboekje. Dat is voor ons een voorwaarde voor succes.’

Iedere inwoner is stakeholder
‘Wij kiezen als gemeente voor een regierol bij de energietransitie. We willen natuurlijk niet dat de stad de komende 20 jaar overal openligt. Wij bewaken het collectieve belang. Maar we laten ook ruimte voor andere partijen om met ideeën te komen en we ondersteunen particuliere initiatieven. We maken graag zoveel mogelijk gebruik van de energie van alle partijen.’

‘De energietransitie is een complexe opgave waarbij iedere inwoner eigenlijk stakeholder is. Iedere eigenaar/bewoner kan immers zijn eigen keuze maken. We zijn actief de stad ingegaan en hebben buurtavonden georganiseerd.’

‘Het verspreiden van 10.000 flyers levert uiteindelijk ongeveer 200 inwoners op een avond op. Hun vragen helpen ons om scherp te krijgen waar zij zoal tegenaan lopen. De uitdaging zit in het bereiken van de zwijgende meerderheid.’ 

TEKST: Jos Ensing