Volgend artikel
Aedes-Magazine editie 05-2017

Beeldreportage

VAN BESCHERMD NAAR ZELFSTANDIG WONEN IN ASSEN

5 minuten leestijd

Je hebt pech gehad in het leven, staat ineens op straat en hebt hulp nodig. Maar na de eerste opvang begint het te kriebelen en wil je weer je eigen plek. Op jezelf wonen. Dan is het handig als je langzaam weer aan het echte leven kunt wennen en dat kan in het Van Swinderenhof in Assen in beheer bij woningcorporatie Actium.

In het hofje zijn twaalf van de 42 woningen voor deelnemers van het Leger des Heils. Mensen die uit de opvang komen en weer zelfstandig willen wonen. Hier zijn ze zelfstandig, maar ze krijgen begeleiding op alle leefgebieden om zo toe te werken naar een zo groot mogelijke zelfstandigheid.

Henk woont in het hofje. Bij hem ging het vier jaar geleden helemaal mis. Hij was verslaafd en zijn relatie liep stuk. Hij kwam in de maatschappelijke opvang terecht, maar in plaats van een half jaar zat hij er twee jaar bij gebrek aan een doorstroomwoning. Nu woont hij twee jaar in het hofje en is toe aan de volgende stap. ‘Maar ja, anderen gaan voor. De statushouders hebben voorrang, dus ik zit hier nog wel even’. Maar in die tijd kan hij een beetje geld bijsparen. Een beetje, want Henk zit net boven de loongrens en in de schuldsanering. ‘Eigenlijk kun je beter in de bijstand zitten, maar ik heb een WIA-uitkering en verdien daardoor 2.000 euro per jaar te veel om recht te hebben op huurtoeslag en andere regelingen.’

Afspraken
‘In het zorglandschap verandert veel, vooral de extramuralisering van de Geestelijke Gezondheidszorg. Als woningcorporatie zijn wij ervan om mensen een huis te bieden die niet meer in een GGZ-instelling terechtkunnen. Maar dat kunnen we niet alleen’, zegt Gea Veldmeijer, programmaleider Wijken bij Actium. ‘Wij kunnen het aantal woningen uitbreiden in samenwerking met de gemeente. Met zorg- en welzijnspartners zorgen we voor ‘een zachte landing’ in de wijk.’

Daarom maakte Actium al in 2014 afspraken met het Leger des Heils onder de titel Housing first. ‘Wij willen een thuis bieden en niet alleen een huis.’ Zij is blij met de begeleiding van het Leger des Heils om dat mogelijk te maken. Nu doen ze samen mee aan het actieplan Weer Thuis! Een initiatief van Aedes, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), het Leger des Heils, de Federatie Opvang en RIBW-Alliantie en GGZ Nederland. Het doel is mensen in de maatschappelijke opvang en beschermd wonen sneller te laten doorstromen naar zelfstandige woonruimte. Lobke Kooistra, clustermanager bij het Leger des Heils W&G Noord in Assen: ‘Daarvoor heb je woonvormen nodig die passen bij de veranderende behoeften van mensen op weg naar zelfstandig wonen.’ Assen is één van de acht regio’s die aan het actieplan meedoen.

Wijkkantoor
Het Leger des Heils gebruikt een huis in het Van Swinderenhof als wijkkantoor van waaruit de ambulante begeleiders werken. In het kantoor staat een grote eettafel: deelnemers komen hier ook voor een praatje, voor de gezelligheid, of om de was te doen. Andere buurtbewoners kunnen er ook terecht als er wat is. Achterbuurman Erwin Bleyleven komt er ook wel eens. ‘Laatst nog zag ik bij het winkelcentrum een jong meisje met wie het niet goed ging. Ik ben toen hier naartoe gekomen en heb gevraagd of zij bekend is.’

Eén van de medewerkers van het Leger des Heils heeft toen de wijkagent ingeschakeld. Die komt ook regelmatig buurten en houdt een spreekuur voor de wijk in het buurtpunt naast het huis van Erwin.

Foto: Jeroen van Kooten

Henk (links) is één van de twaalf bewoners van het Van Swinderenhof. Zij komen uit de maatschappelijke opvang en wonen nu zelfstandig in een huis van woningcorporatie Actium. Het wijkkantoor van het Leger des Heils, hier op de foto,  is vlakbij. Vijf medewerkers bieden daar de deelnemers de begeleiding die ze nodig hebben. Zij houden in de gaten of iemand toe is aan de volgende stap, een huis voor zichzelf elders in Assen.

Buiten loopt één van de deelnemers met een gele plastic tas: ‘Ik ben net even kleding wezen halen. En ik heb geklust. Dat doe ik vier dagen in de week en het is fijn om weer wat te doen te hebben’. Deelnemers die willen en kunnen, doen mee aan de klusjesdienst van het Leger des Heils. Soms vinden ze een baan. ‘Ik zag laatst een oud-deelnemer. Het ging goed met hem en hij heeft weer een baan’, zegt Kooistra.

Samen met Marcel van Dijk, medewerker Wijkontwikkeling van Actium, heeft ze de aanzet gegeven voor dit Housing First-project in Assen. We waren op bezoek bij InterWonen Hoogeveen van het Leger des Heils. Dat wilde ik hier ook’, zegt Van Dijk.

De wijk waar het hofje in ligt, De Lariks, is volgens Veldmeijer een wijk waar de leefbaarheid onder druk staat. Al is er veel veranderd. Zo heeft Actium samen met de buurt een open pleintje tussen de drie wooncomplexen in ingericht met bankjes. Er hangen nu minder schimmige figuren rond dan voor de komst van het pleintje, toen de schuurtjes in het midden stonden. Henk had twee jaar geleden last van mensen uit zijn oude netwerk die rondhingen tussen de schuren en bij hem de tuin in klommen. ‘Je staat nu veel sterker in je schoenen. Bovendien heb je zelf een nieuw netwerk opgebouwd’, zegt zijn begeleider vanuit het Leger des Heils, Carla Lentz. Zij heeft er ook voor gezorgd dat zijn tuin werd afgesloten.

Gemengd
Nu wonen de deelnemers in twaalf woningen in het hofje en daar komt binnenkort nog een huis bij. ‘We hebben wel discussies of we er meer mensen moeten laten wonen of niet. Je wil de buurt juist gemengd houden’, zegt Kooistra. Opvallend was dat niemand in deze wijk protest heeft aangetekend tegen de komst van de deelnemers. ‘We hebben zorgvuldig samen met Actium een brief opgesteld en tot onze verbazing kwamen er nul reacties’, zegt ze. En nog geeft de aanwezigheid van de deelnemers geen overlast. ‘Ik heb wel eens last van buren of drugsdealers hier in de wijk, maar daar waren nooit deelnemers bij’, zegt Erwin, die met zijn vrouw al sinds 1984 huurt bij Actium.

Inmiddels zijn zeven mensen uit het hofje verhuisd naar een eigen huis en bij drie van hen staat het huurcontract op eigen naam en niet meer op die van het Leger des Heils. Er is nog niemand teruggevallen nadat hij is verhuisd. Wel is er eentje bij die ze voorlopig niet laten uitstromen, al is het maximum eigenlijk twee jaar. ‘Hij is er nog niet aan toe. Dat zegt hij zelf ook als hij hier is’, zegt Lens.

Maatwerk wonen
Woningcorporaties streven naar maatwerk in wonen, dat hebben ze afgesproken in de Woonagenda. 10.000 mensen die nu beschermd wonen of in maatschappelijke opvang zitten, stromen komende jaren door naar woningen in wijken. Lokaal maatwerk zorgt dat er in wijken geen opeenstapeling van problemen optreedt. In het actieprogramma Weer Thuis! slaan corporaties, gemeenten en opvanginstellingen in acht regio’s de handen ineen om mensen uit de maatschappelijke opvang te laten doorstromen naar een zelfstandige woning met voldoende begeleiding. 

Foto: Jeroen van Kooten

tekst: elske koopman