Mooi en liefdevol

Het leidende paradigma in de volkshuisvesting is al sinds haar ontstaan ‘sober en doelmatig’. Vooral na de oorlog vierde dit uitgangspunt hoogtij. Het heeft ons decennialang een zee van oninteressante, weinig duurzame huizen opgeleverd. Huizen die, merkwaardig genoeg, vaak al voor het einde van hun geplande levensduur gesloopt of intensief gerenoveerd moe(s)ten worden. Zo bezien zijn sobere huizen heel ondoelmatig. En ze dragen ook nog eens bij aan een onnodig sombere woonomgeving.

Je kunt niet anders dan constateren dat ook in Den Haag de oude leus springlevend is. Energetisch moeten we onze huizen zo snel mogelijk verbeteren. Maar dat is het dan ook wel. De nieuwe kaders bieden nauwelijks ruimte voor meer. Voormalig woonminister Blok verwoordde het onlangs in een klein zaaltje als volgt: eengezinswoningen zijn er voor mensen die het kunnen betalen. Zelf was hij ooit opgegroeid in een flat. En daar was niks mis mee. Is ook zo.

Toch bekruipt je het gevoel dat er iets niet klopt in die redenering. Alsof de draaischijftelefoon nog best voldoet. En dat klompen prima schoenen zijn. Voor de duidelijkheid: Blok bedoelde niet te zeggen dat een flat een prima plek is om op te groeien. Hij wilde vooral benadrukken dat mensen met een bescheiden inkomen zich tevreden moeten stellen met een sobere woning. De impliciete veronderstelling is vervolgens dat het huis dan ook wel doelmatig zal zijn.

Ook veel collega’s hoor ik het begrippenpaar op die manier nog steeds veelvuldig bezigen. Aan de ene kant snap ik dat best. En toch... Iets in mij verzet zich er tegen.

Ik geloof best dat sober goedkoper is. Maar wel van het type: goedkoop is duurkoop. Niet alleen voor de corporatie, die de levensduur maar al te vaak voortijdig in rook ziet opgaan. Ook voor de samenleving is het duur. Ze zadelt zichzelf op met een treurig straatbeeld en gebrekkige woonkwaliteit. Daarom staat in ons nieuwe ondernemingsplan dat wij bij bouwen en renoveren kiezen voor mooi en liefdevol. Huizen met perspectief voor mensen met perspectief. Zo kozen we onlangs voor renovatie naar nul-op-de-meter van vier oude karakteristieke fabriekswoningen. Sloop vonden we zonde van het erfgoed. Ze staan er weer prachtig bij en vertegenwoordigen een rijk verleden.
Nee, sober is dat niet. Wel heel doelmatig.